top of page
DSCN5931.JPG

Coleotteri

Quello dei coleotteri con circa 350.000 specie note costituisce il più grande ordine tra tutti gli organismi del pianeta. Si tratta di insetti di dimensioni molto variabili con le ali anteriori, coriacee e resistenti, trasformate in elitre, atte a nascondere e proteggere quelle posteriori membranose. Il termine Coleoptera deriva dal greco ptera = ala e coleos= fodero “con ali a fodero”.    La forma delle antenne, generalmente formate da 11 articoli, è molto variabile ed è molto utile per la classificazione. Sono insetti fitofagi, coprofagi e predatori. La conoscenza delle specie presenti sul Matese è ad oggi piuttosto scarsa. Degna di nota è la presenza di tre specie di Cerambicidi presenti negli allegati II e IV della Direttiva Habitat: Cerambix cerdo, Morimus asper e Rosalia alpina. Da ricordare inoltre, nell'ambito della stessa famiglia, Lamia textor, che ho rinvenuto nei pressi del Volturno nel 2020, classificata come NT (prossima alla minaccia di estinzione) nella lista rossa IUCN e Agapanthia kirbyi, specie estremamente rara nel nostro paese.

Lucanus tetraodon

Indice​

​​​

  • ​Accanthopus velikensis (Piller & Mitterpacher, 1783)

  • Adalia decempunctata (Linnaeus, 1758)

  • Agapanthia cardui (Linnaeus, 1767)

  • Agapanthia dahli (Richter, 1821)

  • Agapanthia kirbyi (Gyllenhal, 1817

  • Agapanthia villosoviridescens (DeGeer, 1775)

  • Agapanthia violacea (Fabricius, 1775)

  • Agriotes litigiosus (Rossi, 1792)

  • Agrypnus murinus (Linnaeus, 1758)

  • Amphicoma carcelii (Laporte, 1832)

  • Anaglyptus gibbosus (Fabricius, 1953)

  • Anisoplia monticola monticola (Erichson, 1847)

  • Anoplotrupes stercorosus (Scriba, 1791) 

  • Anthaxia hungarica (Scopoli, 1772)

  • Asida sp.

  • Brachycerus undatus (Fabricius, 1798)

  • Brachypera zoilus (Scopoli, 1763)

  • Cantharis fusca (Linnaeus, 1758)

  • Cantharis obscura (Linnaeus, 1758)

  • Cassida cfr. pusilla (Waldt, 1839)

  • Cerambyx scopolii (Füssli, 1775)

  • Cetonia aurata pisana (Heer, 1841)

  • Chlaeniellus nigricornis (Fabricius, 1787)

  • Chlorophorus trifasciatus (Fabricius, 1781)

  • Chrysolina fastuosa (Scopoli, 1763)

  • Chrysolina grossa (Fabricius, 1792)

  • Chrysolina rossia (Illiger, 1802)

  • Cleonis pigra (Scopoli, 1763) 

  • Clytra laeviuscula (Ratzeburg, 1837)

  • Coccinella septempunctata (Linnaeus, 1758)

  • Coptocephala unifasciata (Scopoli, 1763)

  • Coraebus rubi (Linnaeus, 1767)

  • Carabus lefebvrei bayardi (Solier, 1835)

  • Carabus rossii (Dejean, 1826)

  • Carabus violaceus (Linnaeus, 1758)

  • Capnodis tenebrionis (Linnaeus, 1761)

  • Capnodis tenebricosa (A. G. Olivier, 1790)

  • Cicindela campestris (Linnaeus, 1758)

  • Cryptocephalus sericeus (Linnaeus, 1758)

  • Cryptocephalus cfr. zambanellus (Marseul, 1875).

  • Dicerca aenea (Linnaeus, 1767) 

  • Dorcadion arenarium (Scopoli, 1763)

  • Dorcus parallelepipedus (Linnaeus, 1758)

  • Drilus flavescens (Olivier, 1790) 

  • Exosoma lusitanicum (Linnaeus, 1767)

  • Galeruca tanaceti (Linnaeus 1758)

  • Geotrupes spiniger (Marsham 1802)

  • Gnorimus nobilis nobilis (Linnaeus, 1758)

  • Gonioctena fornicata (Brüggemann, 1873)

  • Halyzia sedecimguttata (Linnaeus, 1758)

  • Harmonia axyridis (Pallas, 1773)

  • Helops cfr. rossii/coeruleus (Geoffroy 1762)

  • Henosepilachna argus (Geoffroy, 1785)

  • Herophila tristis (Linnaeus, 1767)

  • Hesperophanes sericeus (Fabricius, 1787)

  • Hister quadrimaculatus (Linnaeus, 1758)

  • Lachnaia italica (Weise, 1881)

  • Lamia textor (Linnaeus, 1758) 

  • Larinus cynarae (Fabricius, 1787)

  • Larinus sp. 

  • Leptinotarsa decemlineata (Say, 1824)

​​​​

  • Leptura aurulenta (Fabricius, 1792)

  • Lepyrus cfr. armatus/capucinus 

  • Lilioceris lilii  (Linnaeus, 1758)    

  • Lilioceris merdigera (Linnaeus, 1758)

  • Lixus iridis (Olivier, 1807)

  • Lixus pulverulentus (Scopoli, 1763)

  • Lucanus tetraodon (Thunberg, 1806)

  • Lytta vesicatoria (Linnaeus, 1758)

  • Melasoma populi (Stephens, 1834)

  • Meloe proscarabaeus (Linnaeus, 1758)

  • Meloe violaceus (Marsham, 1802)

  • Melolontha melolontha (Linnaeus, 1758)

  • Mimela junii (Duftschmid, 1805) 

  • Morimus asper (Sulzer, 1776)

  • Mylabris variabilis (Pallas, 1781)

  • Nicrophorus interruptus (Stephens, 1830)

  • Nicrophorus investigator (Zetterstedt, 1824)

  • Oedemera nobilis (Scopoli 1763)

  • Oiceoptoma thoracicum (Linnaeus, 1758)

  • Omophulus lepturoides (Fabricius, 1787)

  • Opatrum sabulosum (Linnaeus, 1761)

  • Oreina speciosa (Linnaeus, 1758)

  • Oryctes nasicornis (Linnaeus, 1758)

  • Oxythyrea funesta (Poda, 1761)

  • Pentodon bidens subsp. punctatus (Villers, 1789)

  • Phytoecia affinis subsp. affinis (Harrer, 1784)

  • Polydrusus sp.

  • Propylea quatuordecimpunctata (Linnaeus, 1758)

  • Pseudovadonia livida livida (Fabricius, 1776)

  • Psyllobora vigintiduopunctata (Linnaeus, 1758)

  • Pterostichus bicolor (Aragona, 1830)

  • Purpuricenus cfr. globulicollis (Dejean, 1839)

  • Purpuricenus kaehleri (Linnaeus, 1758)

  • Pyrochroa serraticornis (Scopoli 1763)

  • Rosalia alpina (Linnaeus, 1758)

  • Rhynchophorus ferrugineus (Olivier, 1790)

  • Rutpela maculata (Poda 1761) 

  • Saperda punctata (Linnaeus, 1767)

  • Scarabaeus (Ateuchetus) semipunctatus (Fabricius, 1792)

  • Scarabaeus variolosus (Fabricius, 1787)

  • Silpha obscura (Linnaeus, 1758)

  • Sisyphus schaefferi  (Linnaeus, 1758)

  • Stenopterus rufus (Linnaeus, 1767)

  • Stenurella bifasciata (Müller, 1776)

  • Stenurella melanura (Linnaeus, 1758)

  • Stictoleptura cordigera (Fussli, 1775)

  • Timarcha nicaeensis (Villa, 1835)

  • Trichius fasciatus (Linnaeus, 1758)

  • Trichodes alvearius (Fabricius, 1792)

  • Trichodes apiarius (Linnaeus, 1758)

  • Trichodes leucopsideus (Olivier, 1795)

  • Tropinota squalida (Scopoli, 1783)

  • Trox cfr. niger (Rossi, 1792)

  • Trypocopris pyrenaeus cyanicolor (Capra, 1930)

  • Xylotrechus arvicola (Olivier, 1795)

  • Zonitis flava (Fabricius, 1775)  

 Brachyceridae

 Buprestidae

Cantharidae

Carabidae

Cerambycidae

Cleridae

Coccinellidae

Chrysomelidae

Curculionidae

Drilidae

Elateridae

Geotrupidae

Glaphyridae

Histeridae

Lucanidae

Meloidae

Melolonthidae

Oedemeridae

Pyrochroidae

Scarabaeidae

Silphidae

Tenebrionidae

Trogidae

Bibliografia

-- Audisio, P., Baviera, C., Carpaneto, G.M., Biscaccianti, A.B., Battistoni, A., Teofili, C., Rondinini, C. (compilatori) 2014. Lista Rossa IUCN dei Coleotteri saproxilici Italiani. Comitato Italiano IUCN e Ministero dell’Ambiente e della Tutela del Territorio e del Mare, Roma.

-- Parisi F., Platia G., Mancini M., De Cristoforo A., 2020 - Confirmation of Crepidophorus mutilatus (Rosenhauer, 1847) in Italy - The Coleopterists Bulletin, 74(3): 489–494. 2020.

bottom of page